TY - JOUR ID - 3971 TI - تحلیل عددی دینامیک غیرخطی آشوبناک خودرو به همراه طراحی کنترل‌کننده آشوب به روش فازی- لغزشی ترمینال سریع JO - نشریه مهندسی مکانیک امیرکبیر JA - MEJ LA - fa SN - 2008-6032 AU - نورالهی گلوجه, یاور AU - ابطحی, مهدی AD - دانشگاه آزاد قزوین، واحد قزوین، دانشکده مهندسی صنایع و مکانیک، قزوین، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 53 IS - شماره 4 (Special Issue) SP - 2539 EP - 2556 KW - ارتعاشات آشوبناک KW - نمودار دوشاخگی KW - بیشینه نمای لیاپانوف KW - مود لغزشی ترمینالی KW - منطق فازی DO - 10.22060/mej.2020.17994.6703 N2 - در این مقاله به کنترل ارتعاشات آشوبناک خودرو هنگام عبور از ناهمواری‌های متناوب سطح جاده با استفاده از روش کنترلفازی- لغزشی ترمینال سریع پرداخته شده است. برای این منظور مدل نصف خودرو شامل رفتار غیرخطی فنر و دمپرهای سیستم تعلیق و تایرها در نظر گرفته شده است. در ابتدا معادلات دینامیکی حاکم بر مسئله با استفاده از قوانین نیوتن- اویلر استخراج شده و با روش عددی رانگ- کوتای مرتبه چهارم حل می‌شوند. به منظور تحلیل دینامیکی آشوب، پس از شبیه‌سازی سیستم مدار باز، رفتار دینامیک غیرخطی سیستم توسط روش‌هایی همچون نمودارهای دوشاخگی، تابع چگالی طیف توان، مسیرهای حرکت صفحه فازی، مقاطع پوانکاره و بیشینه نمای لیاپانوف مورد بررسی قرار می‌گیرد. با مشخص‌شدن محدوده‌های آشوبناک رفتار دینامیکی سیستم و شناسایی مقادیر بحرانی پارامترهای کنترلی مشاهدهمی‌شود کهدرحالتکنترل‌نشدهاینسیستمدارایرفتارآشوبناکاست. سپس به منظورحذفارتعاشاتآشوبناک سیستم، سیگنال‌هایکنترلیبااستفادهازالگوریتم نوین کنترلمود لغزشی ترمینال سریع تولید می‌شوند که گین‌های کنترلی آن با منطق فازی محاسبه می‌گردند. نتایجبه‌دست‌آمده از شبیه‌سازی سیستم کنترلی فازی- لغزشی ترمینال سریع حاکیاز پایدارسازی وحذف رفتار آشوبناک در ارتعاشات پدیدار شده در خودرو است و همچنین رفتار دینامیکی نامنظم سیستم را در محدوده‌های آشوبناک در زمان مناسبی بهبود می‌دهد. UR - https://mej.aut.ac.ir/article_3971.html L1 - https://mej.aut.ac.ir/article_3971_0fa15cfbbc7839b865b4ba1b4d1de92c.pdf ER -